Arazi verimliliği (Land productivity)

 

Tarımla ilgili olarak arazi  verimliliği, ana ürünlerin sağladığı verim (ton/ha/yıl, gibi) olarak tanımlanabilir  

Arazi sınıflaması (Land classification)

1) Arazi birimlerinin, arazinin özelliklerine ya da belli amaçlar için uygunluğuna göre çeşitli kategorilere ayrılması.

2) Bazı özel kullanımlar için arazilerin nispi uygunluklarını göstermek amacıyla arazi birimlerinin sınıflandırılması.

Arazi toplulaştırması (Land consolidation)

 

Arazilerin doğal ve yapay etkilerle bozulmasını ve parçalanmasını önlemek, parçalanmış arazilerde doğal özellikler, kullanım bütünlüğü ve mülkiyet hakları gözetilerek birden fazla arazi parçasının birleştirmesi suretiyle ekonomik, ekolojik ve toplumsal yönden daha işlevsel yeni parsellerin oluşturulması ve bu parsellerin arazi özellikleri ve alanı değerlendirilerek kullanım şekillerinin belirlenmesi, köy ve arazi gelişim hizmetlerinin sağlanması.

Arazi tesviyesi (tarımsal arazi) (Land leveling)

Sulama yapılacak arazilerde suyun toprağa homojen olarak uygulanmasını kolaylaştırmak amacıyla tarla yüzeyinin düzleştirilmesi.

Arazi şekli (Landform)

 

Dünya yüzeyi üzerinde, aşınma, birikme ve yer hareketleri sonucu oluşmuş plato, dağ ve tepelik gibi kendine özgü dağ şekli, özelliği.  

Arazi rehabilitasyonu (Land rehabilitation)

 

1) Bazı zararlı süreçler (sanayi faaliyetleri, doğal afetler, gibi) sonucu bozuluma uğramış belli bir arazinin daha önceki durumunun bir derecesine geri döndürülmesi, iyi koşullarının, işlevlerinin ve kapasitelerinin geri kazanılması süreci. Madencilik, tarım, ormancılık ve benzeri alanlarda yürütülen birçok proje ve kalkınma amaçlı faaliyetler de arazi bozulumuna neden olabilmektedir.

2) Bozulmuş bir ekosistem veya habitattaki belli ekosistem hizmetlerinin yeniden kazanılması.

Arazi reformu (Land reform)

 

1) Bir ülkede sosyal ve siyasi yönden arazi kullanım hakkı, bölüşümü ve iyileştirilmesi yönünde meydana gelen değişme. Arazi reformu; arazi kiralama siteminin iyileştirilmesi, topraksız çiftçi ailelerine toprak verilmesi ve kullanma hakkı tanınması, küçük tarım alanlarının toplulaştırılması, toprak ıslahı ve tarım alanlarının amaç dışı kullanımlarının önlenmesi, gibi işlevleri kapsar.  

2) Topraktan daha fazla ürün almak, tarım için harcanan emeğin daha verimli kullanılmasını sağlamak ve bazen topraksız olan köylülere toprak dağıtmak için devlet tarafından yapılan uygulama. Arazi reformunda bazen küçük birimler halindeki topraklar büyük parçalara, bazen de büyük toprak parçaları daha küçük işletme birimlerine dönüştürülür.  

Arazi örtüsü değişimi (Land cover change)

 

Arazinin insanlar tarafından kullanımı veya yönetimi neticesinde arazi örtüsünde meydana gelen değişikliklerdir. Arazi örtüsü  değişikliği, evapotranspirasyon, sera gazı kaynakları ve yutakları veya iklim sisteminin diğer nitelikleri üzerinde etkiler oluşturur. Arazi değişikliği konusundaki çalışmalar şu konular üzerine odaklanır: 

(1) değişmelerin nerede meydana geldiği; 

(2) hangi arazi örtüsü tiplerinin değişmekte olduğu; 

(3) meydana gelen değişiklik tipleri; 

(4) arazi değişikliği oranları ve miktarları; 

(5) değişime neden olan nedenler ve etkenler. 

Tüm bu çalışmaların nihai amacı, meydana gelen değişiklik eğilimlerinin anlaşılması, sonuçlarının değerlendirilmesi ve yönetimi ve gelecekteki değişiklik senaryolarının tanımlanmasıdır.

Arazi kullanma kabiliyet sınıfları (Land use capability classes)

 

Arazi kullanma kabiliyeti (AKK) sınıflamasında kullanılan en büyük sınıflar olup, arazilerin toprak işlemeli tarımda kullanılmaları sırasında söz konusu  olacak erozyon riskinin derecesine göre ayrılırlar. Birinci sınıftan dördüncü sınıfa kadar olan araziler toprak işlemeli tarımda kullanılır, ancak artan riske sahiptirler. V-VII. sınıf araziler devamlı bitki örtüsü altında bulundurulmak zorundadır. VIII. sınıf arazilerden sadece milli park veya su toplama havzası olarak yararlanılır.

Arazi Kullanma Kabiliyeti (Land use capability)

 

Arazinin, aşırı erozyon ve verimlilik kaybına yol açmaksızın, ürün yetiştirme veya başka kullanımlar için uygunluğu.

Arazi Kullanımı (Land use)

 

1) Belli bir arazi parçası üzerinde tarım, mera ve ormancılık açısından uygulanmakta olan faaliyet çeşidi.   

2) Arazi ile doğrudan ilişkisi olan, arazi kaynaklarının kullanımı veya onlar üzerinde etki yaratma ile alakalı insan faaliyetleridir. Diğer bir tanıma göre, arazi kullanımı, bir arazinin hangi sosyal ve ekonomik amaçlarla yönetildiği ile ifade edilebilir (otlatma, odun istihsali, koruma, gibi). Belli bir arazi kullanımı bir veya birçok arazi parçası üzerinde yer alabileceği gibi, farlı birçok arazi kullanım uygulamalarının aynı bir arazi parçası üzerinde uygulanması da mümkündür.

Arazi Kullanma Şekilleri (Land use types)

 

1) Potansiyel arazi kullanımlarının belirlenmesi için yerel, bölgesel veya ülkesel ihtiyaçlar gözetilerek tarımsal ve tarım dışı arazi kullanım türlerinin belirlenmesi.

2) Arazinin hali hazır kuru tarım, sulu tarım, mera, orman, yerleşim yeri, terk ve benzeri kullanım şekilleri.  

Arazi Kullanım Planlaması (Land use planning)

1) Her ölçekte plânlamaya temel oluşturmak üzere, toprağın ve diğer çevresel kaynakların bozulmasını önlemek için ekolojik, toplumsal ve ekonomik şartlar gözetilerek, sürdürülebilirlik ilkesine uygun, farklı arazi kullanım şekillerini oluşturmaya yönelik toprak ve su potansiyelinin belirlenip, sistematik olarak değerlendirilmesini ve birbirleri ile olan ilişkilerini ortaya koyan akılcıl arazi kullanım plânlaması.

2) Arazinin uzun süre içindeki kullanım biçimini genel refah ve gelişmeye hizmet edecek şekilde sağlayacak ve bu çeşit kullanımların gerçekleştirilmesi için yöntem ve araçları formüle edecek planların geliştirilmesi.  

3) Uzun bir süreç içerisinde halk refahına etkisi dokunacak arazi kullanımının ve araziden yararlanma şekillerinin gerçekleşmesi için yol gösteren planları hazırlama işi.  

Arazi örtüsü (Land cover)

 

Genellikle bitki örtüsü veya onun yoksunluğu cinsinden ifade edilen fiziki arazi örtüsü. Arazi kullanımı ile ilişkili olmakla beraber eş anlamlı değildir.   

Arazi (Tarla) Kapasitesi (Field capacity)

 

1) Bir toprağın su ile doygun hale geldikten 2-3 gün sonra ve serbest drenajın pratik olarak kesildiği anda toprakta kalmış suyun yüzde miktarı. Toprak su  potansiyeli  -33 kPa’dadır.

2) Zemin içindeki gravite ile drene edilebilecek suyun alınmasından ve aşağıya doğru olan akımın durmasından sonra zemin içinde kalan artık su. Yeraltı suyu terimleri içinde kalıcı su terimi ile benzerdir. Ancak kalıcı su hacım cinsinden verildiği halde arazi kapasitesi ağırlık cinsinden ifade edilir.

Arazi Islahı (Land reclamation)

 

Bataklık, taşlık, sazlık, tuzlanmış ve kurak arazileri ıslah ederek ürün yetiştirmeye ve yerleşime uygun hale getirme işlemi.

Arazi Etüdü (Field survey, land survey)

 

Yerel düzeyde bilgilerin, arazi incelemeleri, gözlemler, ölçmeler, çizimler ve mülakatlar vasıtasıyla toplanması ve derlenmesi.

Toprak Kirliliği

 

Hava ve su gibi, canlıların yaşaması için vazgeçilmez unsurlardan bir diğeri de topraktır. Toprak, bitki örtüsünün beslendiği kaynakların ana deposudur. Toprağın üst tabakası insanların ve diğer canlıların beslenmesinde temel kaynak teşkil etmektedir.

Bir gram toprağın içerisinde, milyonlarca canlı bulunmakta ve ekosistemin devamı için bunların hepsinin ayrı önemi bulunmaktadır. Toprağın verimliliğini sağlayan ve humus yönünden en zengin olan kısmı toprağın üst tabakasıdır.

Toprak, en önemli doğal kaynaklardan birisi olup; tarım dışı gayelerle kullanılması, ağır metallerle kirlenmesi ve erozyon sonucu oluşan etkilerle kayıplara uğramakta ve verim düşmektedir. Kaybedilen toprakların yeniden kazanılması çok zordur. Toprağın 1 cm'lik üst tabakası, ancak birkaç yüzyılda oluşabilmektedir.

Dünyadaki toprakların ancak 1/10'inde üretim yapılabilmektedir. Ülkemizin arazi varlığının ise yaklaşık % 36'sı işlenmekte, % 28'i çayır ve mera, % 30'u orman ve fundalık olup geriye kalan bölümü diğer araziler içinde yer almaktadır. Ekilebilir arazinin ancak % 18'i sulanabilmektedir.

Toprak Kirliliği

Yirminci asrın başından itibaren modern tarıma geçilmesi ve sanayileşmenin hızlanması ile birlikte, toprak kirliliği de bir çevre sorunu olarak ortaya çıkmaya başlamıştır.

Daha önceki asırlarda kullanılan güç ve enerji kaynaklarının yetersiz olması, nüfusun azlığı, endüstrinin henüz gelişmemiş olması sebebiyle, diğer çevre faktörlerinde olduğu gibi toprakta da herhangi bir kirlenme söz konusu değildi.

Özellikle yirminci yüzyılın ortalarına doğru hızlı nüfus artışı ile birlikte, tarım ve diğer alanlardaki sanayi ve teknolojinin hızla gelişmesine paralel olarak, toprak kirliliği de artmaya başlamıştır.

Toprak kirliliği her geçen gün daha da ciddi boyutlara ulaşan önemli çevre problemlerinden birisini teşkil etmektedir.

Toprak Kirliliğine Sebep Olan Faktörler:

■ Yerleşim alanlarından çıkan atıklar, egzoz gazları, endüstri atıkları, tarımsal mücadele ilaçları ve kimyasal gübreler toprak kirliliğine sebep olan en önemli etkenlerdir.

■Yerleşim alanlarından çıkan çöplerin gelişigüzel boşaltıldığı alanlar ile kanalizasyon şebekelerinin arıtılmaksızın, doğrudan toprağa verildiği alanlarda toprak kirliliği meydana gelmektedir. 

■Egzoz gazları, karbonmonoksit, kükürtdioksit, kurşun ve kadmiyum vs. gibi zehirli maddeler havaya yayılmakta ve solunum yolu ile büyük bir kısmı canlılar tarafından alınmaktadır.

Geriye kalanı ise, rüzgarlar ile uzak mesafelere taşınmakta ve yağışlarla yere inerek, toprak ve suları kirletmektedir.

■ Toprak kirliliğine sebep olan diğer bir faktör de tarımsal mücadele ilaçları ve suni gübrelerdir. Tarımsal mücadele ilaçlarının bilinçsiz ve aşırı kullanımı sonucu, toksik maddelerin toprakta birikimi artmakta ve doğal ortamın kirlenmesine sebep olmaktadır.

Sodyum, fosfor, potasyum, kalsiyum, magnezyum, demir, çinko, bakır, mangan, bor gibi besin maddelerini içeren suni gübrelerin aşırı ve bilinçsiz kullanımı sonucu, toprağın yapısı bozulmakta ve toprak kirliliği ortaya çıkmaktadır.

■ Endüstri tesislerinden çıkan ve arıtılmaksızın havaya, suya ve toprağa verilen atıklar çevreyi kirletmektedir.

Ayrıca; ormanların insanlar tarafından tahrip edilmesi, yakılarak tarla açılması, tarım topraklarının hatalı işlenmesi, mera ve çayırların bilinçsiz kullanımı, aşırı otlatma vb. sebeplerle oluşan toprak erozyonu, bugün dünyanın birçok bölgesinde olduğu gibi, ülkemizde de en önemli çevre sorunlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Anız Yangınları

Yurdumuzda hububat hasadından sonra, verimin yüksek olduğu ve saman sıkıntısı olmayan yıllarda, hububat alanlarının yaklaşık % 30'unun anızı yakılmaktadır.

Anızın yakılması suretiyle yok edilmesinin sebebi: kolay, çabuk ve masrafsız olmasındandır. Bununla birlikte böcek ve diğer zararlılar ile çeşitli hastalıkların azaltılması, toprak işlemede kolaylık sağlaması ve daha yüksek verim beklentisidir. Bazı yararlar beklenerek anız yakmanın, pek çok olumsuz etkileri de bulunmaktadır.

a) Çevreye olan etkileri: Hava kirliliğine sebep olması ve karayolunda görüşün azalmasıyla trafik kazalarına sebep olmasının yanı sıra; anız yangınları komşu tarlalardaki ürünlere ve meyve bahçelerine, telefon direklerine, yerleşim yerlerine, ormanlara ve pek çok yaban hayvanına zarar vermektedir.

  

b) Toprak özelliğine olan etkisi: Anız yangınıyla yüzey toprağının organik maddesi yok edilmiş olur. Toprak için çok önemli olan organik maddelerin; yağış sularının emilmesini ve tutulmasını sağlamak, kümeleşmeyi temin ederek erozyonla taşınmayı önlemek, toprağın havalanmasını sağlamak gibi önemli fonksiyonları vardır.

Anızın yakılması sırasında toprağın 13 cm'lik üst katmanının ısısı 50-75 OC'ye kadar çıkmakta, bu sebeple mikroorganizmaların % 70'i zarar görmektedir. Halbuki topraktaki mikroorganizmaların faaliyeti sonucu organik madde parçalanır, ayrışır ve humus haline dönüşür.

Yapılan araştırmalar sonucunda; anız yakmanın toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerini bozduğu, verimini düşürdüğü ve biyolojik dengeyi olumsuz yönde etkilediği anlaşılmıştır. Bu sebeple modern tarımda anız yakmaya yer yoktur. Ülkemizde 1993 yılından beri anız yakılması yasaklanmıştır.

Toprak pH'sı

 

Toprak pH’sı

pH= Potentia Hydrogenia

1 lt saf sudaki hidrojen iyonları konsantrasyonun tersinin logaritması.

pH= log 1/H+ 1/10.000.000H+

TOPRAKTAKİ H VE OH İYONLARININ KAYNAKLARI?

Hidrojen kaynakları:

Al +3 (hidroliz)

H +

Al +3 + H 2O = Al (OH)2 + 3H +

Hidroksil kaynakları:

Bazik katyonlar (hidroliz)

1. Kolloid - 2 Na + + 2 H 2O = Kolloid - 2H + + 2 OH - + Na +

2. Kolloid- Ca+2+ 2 H 2O = Kolloid-2H + + 2 OH - +Ca +2

pH daki 1 birimlik artış, OH iyonları konsantrasyonunda 10 misli artış demektir.

pH = 6 OLAN BİR TOPRAK,

pH = 7 OLAN BİR TOPRAKTAN 10 KEZ DAHA FAZLA ASİTTİR.

pH = 8 OLAN BİR TOPRAK İSE pH = 6 OLAN BİR TOPRAKTAN 100 KEZ DAHA FAZLA ALKALİNDİR.

DEĞİŞİK pH DEĞERLERİNDE ASİDİTE (ASİTLİK) VE ALKALİNİTE (BAZİKLİK) DERECELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

TOPRAK pH’SI		pH = 7’YE GÖRE ASİTLİK/BAZİKLİK DERECESİ
9	BAZİKLİK ORANI	X100
8		X10
7	NÖTR
6 5 4	ASİTLİK ORANI	x 10 x 100 x 1000

Toprakların pH Değerlerine Göre Sınıflandırılması

Reaksiyon	pH değeri	Reaksiyon	pH değeri
Fevkalade asit Çok kuvvetli asit Kuvvetli asit Orta derecede asit Hafif asit	< 4.5 4.5-5.0 5.1-5.5 5.6-6.0 6.1-6.5	Nötr Hafif kalevi Orta derece kalevi Kuvvetli kalevi Çok kuv. kalevi	6.6-7.3 7.4-7.8 7.9-8.4 8.5-9.0 > 9.1

pH’yı etkileyen faktörler:

Düşük bazla doygunluk

Yüksek asitlik

Organik kolloidler

Mineral kolloidler

Organik asitler (asetik asit, sitrikasit, oksalik asit)

İnorganik asitler (HNO3, H2SO4)

Oksidasyon (nitrifikasyon)

Redüksiyon

Toprak reaksiyonunun değişiminde etken faktörler:

CO2 gazı (karbonik asit dissosiye olup asitlik artar)

Organik madde

Bazların yıkanması

Ticaret gübreleri (amonyum sülfat, sodyum nitrat, kalsiyum siyanamid)

Bitkiler – M.organizmalar (pH düşmesini frenler)

Mevsimler

Ana kaya

 Toprak asitliğine etki eden faktörler:

Yağış: topraktaki alkali elementler sudaki hidrojen iyonlarıyla yer değiştirir ve toprak asidik karakter kazanır.

ana kayanın jeolojik özellikleri ,

topraktaki organik madde miktarı ve bunun çözünmesiyle oluşan asitlik,

tek taraflı gübre kullanımı,

toprak işleme metotları,

ortamdaki fazla SiO2,

münavebesiz ziraat,

toprakta mevcut inorganik asitler,

hidroliz,

kök solunumu,

piritin oksitlenmesi,

toprağın yaşı, tabii vejetasyon (legüm bitkileri toprağı asitlendirir), ve

topografya (drenaj)

ASİT TOPRAKLARDAKİ ASİTİN KARAKTERİ

Bu asitler genellikle suda çözünmeyen HUMİN ASİTİ ve asitli killerdir.

Az miktarda karbonik, nitrik , sülfürik ve fosforik asitler gibi suda çözünebilir asitler de mevcuttur.

Toprak reaksiyonunun değişmesinde etkili olan önemli faktörlerin başında CO2 gelmektedir.

Bu gaz su ile birleşerek karbonik asiti oluşturur.

CO2 basıncı ne kadar fazla olursa, topraktaki H konsantrasyonu o nispette artar.

Karbonik asit ve onun oluşturduğu bikarbonatlar, nemli bölgelerde toprağın alt katlarına doğru taşınmaktadır. Böylece topraklar asitleşirler.

pH topraktaki aktif asitliğin bir ölçüsüdür. Bir diğer asitlik ise potansiyel asitlik olup ikisi sürekli denge halinde bulunur.

Toprak çözeltisindeki Toprak Kolloidlerinde H+ iyonları Adsorbe edilmiş H+ (Aktif asitlik) (Potansiyel Asitlik)

Toprak pH sına yapılan müdahalelerde potansiyel asitliğin dikkate alınması gerekir.

Bir toprağın kireç ihtiyacı rezerve asitliği belirtir. Kil oranı yüksek veya organik maddece zengin topraklar yüksek miktarda rezerv asidite ihtiva ederler

TOPRAKTA ASİTLİK ARTARKEN NE GİBİ DEĞİŞİKLİKLER OLUR?

Öncelikle topraktaki değişebilir bazlar hidrojen ile yer değiştirir.

Yer değiştiren bazlar ya bitkiler tarafından alınırlar, ya da çözünebilir tuzlar şeklinde sulama ve yağmur sularıyla topraktan yıkanarak uzaklaşırlar.

Böylece toprak asitliği yükselir ve demir, aluminyum ve manganın çözünürlükleri artar.

Fosfor, bu elementlerle birleşerek çözünmeyen bileşikler oluşturur.

Organik maddelerin parçalanmasını sağlayan, nitrat üreten ve atmosferdeki azot miktarını sabit tutan bakterilerin aktifliği azalır.

Sonuçta toprağın drenaj ve havalanma kabiliyeti düşer.

Toprak yağış sularını zor emer, işlenmesi zorlaşır.

Organik madde (hayvan gübreleri, anız ve bitki artıkları, vs...) parçalanmadan uzun süre toprakta kalır.

Bazı durumlarda suni gübre olarak verilen fosfor, toprakta birikir ve toprak yüzeyi mazot dökülmüş gibi renk alır.

TAMPONLUK

pH' da önemli bir değişme, şüphesiz ki toprak ortamında bilhassa besin maddelerinin elverişliliğinde büyük bir fark meydana gelmesine yol açar.

Toprak pH' sındaki değişmeye karşı görülen mukavemete "TAMPONLUK" denir.

Zayıf asit ve bunların benzeri tuzların karışımını içeren çözeltiler tamponluk özelliğindedir (karbonat, bikarbonat, fosfatlar)

KDK artıkça tamponluk artar

En etken kil ve humus kolloidleri

Tamponluk kapasitesi büyük olduğu nispette pH' nın değişmesi için gerekli kireç ve kükürt daha fazladır.

pH’yı artırmak için: Kireçleme

Kireçleme için: CaCO3, CaO, sıvı Ca(OH)2

pH’yı azaltmak için: FeSO4, kükürt tozları; Elementel Kükürt, Sülfürik Asit, Amonyum Sülfat, 

Kalsiyum Sülfat (Alçı).

Partikül boyutu önemlidir.

Tınlı bir toprakta pH nın düşürülmesi için gerekli Alüminyum sülfat ve Kükürt miktarları

Uygulanacak Alüminyum sülfat, kg/da
Mevcut pH	İstenilen pH
	6,5	6.0	5,5	5,0	4,5
8,0	880	1170	1610	2050	2340
7,5	585	1025	1320	1760	2050
7,0	290	585	1025	1465	1760
6,5		290	730	1170	1320
6,0			290	730	1025

Uygulanacak Kükürt, kg/da
8,0	145	195	245	290	340
7,5	98	145	195	245	290
7,0	49	98	145	195	245
6,5		49	98	145	195
6,0			49	98	145

pH’nın;

(1) Mikro organizmaların aktivitesi

(2) Toksik iyonların suda çözünürlüğü

 (3) Bitki Besin Maddesi alımı,

üzerinde büyük ölçüde etkisi vardır

1. MİKRO ORGANİZMALARIN AKTİVİTESİ

Mikro organizmalar toprağın, bitki gelişimi ve büyümesinde uygun verimli bir ortam haline dönüşmesinde çok önemli bir rol oynarlar.

Mikro organizma popülasyonlarının çoğunluğu, toprağın biyolojik aktivitesini oluşturan fonksiyonlarını, nötr civarındaki pH değerlerinde ideal bir biçimde yerlerine getirirler.

2. İYON TOKSİSİTESİ

Bitki hücre gelişimi için önemli olan Protein molekülleri, toprak ortamında H + iyonları ya da OH - iyonlarının aşırı derecede bulunması durumunda önemli ölçüde değişebilir.

pH, H + ve OH - iyonlarının dengesini gösteren ifadedir.

Alüminyum gibi H+ iyonlarının fazla bulunduğu ortamlarda (düşük pH değerlerinde) suda çözünürlükleri artan fitotoksik elementler mahsul veriminin düşmesinde önemli rol oynar.

Genel kural, toprak pH’sının yüksekliği mahsulün verimini kısıtlayan bir faktördür.

Toprakta ağır metaller (Cd, Ni, Pb vd) pH azaldıkça mobiliteleri artar ve bitki tarafından daha kolay alınırlar.

3. BİTKİ BESİN MADDELERİNİN ALIMI

Bitki Besin Maddelerinin çözünürlüğü ve bitki tarafından alınabilirliği toprak pH değerine göre değişkenlik gösterir.

Bazı Bitki Besin Maddeleri yüksek pH değerlerinde suda çözünemezken bazı Bitki Besin Maddeleri ise düşük pH değerlerinde kökler tarafından alınamaz.

Her bir bitkinin optimum gelişimi için gerekli pH değeri farklıdır.

Bitki Besin Maddelerinin çoğunluğunun azami alınabilirliği 5.5 ile 7.0 arasındaki pH değerlerinde gerçekleşir.

Toprakların Fiziksel Özellikleri

 

MİNERAL TOPRAKLARIN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ
 Toprak tekstürü,
 Toprak strüktürü,
 Su tutma kapasitesi,
 Agregat stabilitesi,
 Havalanma,
 Geçirgenlik,
 Toprak sıcaklığı,
 Toprak rengi,
 Kıvamlılık

BİTKİ YAŞAMINI DESTEKLEYEN TOPRAĞIN SAHİP OLMASI GEREKEN ÖZELLİKLER:
1. Yağmur ve sulama suyunu uygun miktarlarda
geçirecek kadar gözenekli olmalı, ancak aşırı su ve
besin madde kaybına neden olacak kadarda büyük
gözenekli olmamalı,
2. Nemi bitkinin ihtiyacını karşılayacak oranda
tutabilmeli, taban suyunu yükseltecek kadar da
tutmamalı,
3. Bitki kök hücrelerinin iyi havalanmasını sağlayacak
kadar oksijen içermeli, ancak köklerin nemli toprak
taneleri ile temasını kesecek derecede de fazla
havalanmamalı.

İyi fiziksel yapıya sahip topraklar:
 Su ve besin maddelerini tutar
 İyi drenajlı
 İyi havalanır
 İyi bitki kök sistemi
 Çalışma kolaylığı
 Baharda hızlı ısınır
 İyi biyolojik aktivite
 Toprak kaybı ve sıkışmaya dirençlidir.