Türkiye'de Çölleşme

Teknik olarak Türkiye'de çöl bulunmamaktadır, ancak, iklim faktörleri ve insan etkileri nedeniyle, Konya-Karapınar, Iğdır-Aralık ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi çölleşme tehlikesi altındadır. 

Türkiye arazisinin %65'i dikkatli kullanılmadığı taktirde çölleşme sorunu oluşabilecek kurak/yarı kurak ve yarı nemli iklim tesirindedir. Türkiye erozyon ve çölleşme ile en fazla mücadele eden dünyadaki 5 ülkeden biridir. İç Anadolu bölgesi özellikle Konya-Karapınar dünyada çölleşme açısından aşırı/çok hassas alan olarak kabul edilmektedir.

Türkiye BM'nin Çölleşme ile Mücadele sözleşmesini 1994 yılında imzalayıp, 1998 yılında onaylamıştır. Bu konuda Çölleşmeyle Mücadele Ulusal Eylem Planı hazırlanmış, 2011 Yılında Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü kurulmuştur.

Çölleşme (desertification) Nedir?

Çölleşme, insanların doğa üzerindeki madencilik, tarım, ağaç kesme gibi aktiviteleri ile yaptıkları arazi tahribatı sonucu meydana gelen bozulmalar yanında iklim değişikliğinin etkisiyle, yağışların azalması, bitkilerin seyrekleşmesi, çıplak toprak arazisinin artması gibi doğal sebeplerle meydana gelen çöl oluşumu olarak tarif edilebilir.

Çölleşme var olan çöllerin genişlemesini değil, yeni bölgelerde yeni çöllerin oluşmasını ifade eder.

Yağış yetersizliğinden kaynaklı kuraklığın yanında, aşırı otlatma, ormansızlaşma, yanlış su yönetimi, toprağın kirlenmesi gibi durumlar da çölleşmeye etki eden ve hızlandıran diğer faktörler olarak söylenebilir.

Pek çok afette olduğu gibi çölleşmede de temel sebep son yüzyılda artan dünya nüfusunun yaşamını devam ettirebilmek için başta gıda ve diğer ihtiyaçlar için doğal kaynak üzerindeki aşırı talepleridir. 

Çölleşme sürecinde, önce toprağı bir arada tutan bitkiler yok olur, daha sonra da toprak erozyonla kaybedilmeye başlanır. Çölleşme yüzlerce yılda oluşan toprak katmanının önce incelmesine, sonra da yok olmasına neden olur.