Çölleşme

 Çölleşme Nedir?

Türkiye'de Çölleşme

Karapınar Kumulları

ARAZİ BOZULUMU (LAND DEGRADATİON)

Bozkır (Steppe) nedir?

ARAZİ BOZULUMU (LAND DEGRADATİON)

Arazi Bozulumu Nedir

- Su ve rüzgar erozyonu ;

- Toprağın fiziksel, kimyasal, biyolojik ve ekonomik niteliklerinin azalması

- Bitki örtüsünün uzun süreli kaybı ; gibi doğal veya insan faaliyetleri nedeni ile orijinal doğal ve ekolojik görevinin veya ekonomik işlevinin sürdürülebilirliğinin çok uzun olmayacak kadar zarar görmesidir

Toprak Bozulumu Nedir

İnsanlar tarafından genellikle yanlış kullanımların neden olduğu eylemler sonucunda toprağın fiziksel, Kimyasal ve/veya biyolojik özelliklerin bozulmaları sonrasında ortaya çıkan ve  verimliliklerinin düşmesine neden olan toprak kalitesindeki azalmalardır.

Çölleşme Nedir

Kurak, yarı-kurak ve yarı nemli alanlarda, iklim değişiklikleri ve insan faaliyetleri de dahil olmak  üzere çeşitli faktörlerden kaynaklanan toprak bozulmasını ifade eder.

Çölleşme İle Mücadele Nedir

- Arazi bozulmasını önlemeye ve/veya azaltmaya,

- Kısmen bozulmuş arazinin rehabilitasyonuna ve

- Çölleşmiş arazinin geri kazanılmasına yönelik faaliyetleri içerir.

Arazi Bozulumunun Nedenleri Nelerdir

- Erozyon

- Ormansızlaşma

- Meraların Bozulması

- İklim Değişikliği

- Toprakların Organik Madde Kaybı

- Arazilerin Fiziksel Bozulumları

- Yanlış Arazi Kullanımı

- Kullanılabilir Suyun Azalması

- Çoraklaşma

- Tarım İlaçları

- Toprak Kirlenmesi

- Doğal Vejetasyon ve Biyoçeşitliliğin Bozulumu

Dünya Çölleşme Tehlikesi Haritasında başta Orta Anadolu olmak üzere Ülkemizin önemli bir bölümü ‘ çölleşmeye çok fazla ve fazla duyarlı’ olarak gösterilmiştir.

Ortalama RAKIM : 1232 m

Ortalama Yağış : 632mm

Yağışlar Genelde Yetersiz ve Düzensizdir.

Ülkenin % 29’u orta yüksek dağlık arazi, 

% 27’si yüksek dağlık araziden oluşmaktadır.

Eğimin %15’den yukarı olduğu yerler ülkenin % 62,5’dir.

TÜRKİYE TOPRAKLARININ DERİNLİĞİ

%12 50-90 cm

%15 90 + cm

%33 20-50 cm

%40 0-20 cm

TÜRKİYE’DE ARAZİ KULLANIMI

Orman %27

Tarım %36

Çayır, Mera 26%

Diğer 11%

TÜRKİYE’DE ARAZİ KULLANIMI

􀁺 Tarım alanı 27.7 mil. Ha. % 36

􀁺 Orman 21.2 mil. Ha. % 27

􀁺 Çayır, mera 21.0 mil. Ha % 26

􀁺 Yerleşim 8.3 mil. Ha. % 11

TÜRKİYE’DE EROZYON DURUMU

􀁺 Türkiye topraklarının % 86’sında erozyon vardır.

􀁺 Türkiye’de yılda yaklaşık 500 milyon ton toprak denizlere ve göllere taşınmaktadır.

􀁺 Orman alanlarının %54’ü, tarım alanlarının %59’u ve meraların %64’ünde orta ve şiddetli erozyon mevcuttur.

Arazi bozulması, kırsal yoksulluğun başlıca nedenlerinden olmakla birlikte aynı zamanda da bir sonucudur.

6.1 milyon Ha. Marjinal Alanda Tarım Yapılmaktadır.

Arazi Bozulumunun Sonuçları Nelerdir

1- Erozyonda Artış

2- Toprakta Tuzlanmanın Artması

3- Tarım Ürünlerinde Azalma (Miktar+Kalite)

4- Böcek ve Hastalıklarda Artış (Bitki+Tarım)

5- Meralarda Ot Veriminin Azalması

6- Biyolojik Çeşitlilikte Azalma

7- Su Veriminde Düşüş ve Azalma

8- Orman Yangınlarında Artış

9- Bitki Ölümleri

10- Su Kaynaklarında Azalma

11- Su İhtiyaçlarında Artış

12- Doğal Kaynak Tahribatında Artış

13- Sel ve Taşkınların Artması

14- Yoksulluk ve göç

Anadolu Su Havzaları Rehabilitasyon Projesi :

Karadeniz’e sularını boşaltan Kızılırmak ve Yeşilırmak nehirlerinin su toplama havzalarında seçilen 28 yukarı mikrohavzada doğal kaynak rehabilitasyonu ve kırsal fakirliğin azaltılmasını, aşağı havzalarda ise tarımsal, hayvansal ve su kirliliğinin azaltılması ve izlenmesi çalışmalarını kapsayan bir projedir.

Anadolu Su Havzaları Rehabilitasyon Projesinin Politikaları

-Doğal Kaynakların Korunması, Rehabilitasyonu ve Yönetimi

-Gelir Getirici Faaliyetler İle Doğal Kaynakların Korunması, Rehabilitasyonu ve Yönetimi Faaliyetlerinin Entegrasyonu

-İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi

-Sürüdürülebilirlik ve Yaygınlaştırılabilirlik

Proje Faaliyetleri

I – Bozulmuş Doğal Kaynakların Rehabilitasyonu

a) Orman, mera ve tarım alanlarının rehabilitasyonu

b) Çevre dostu tarımsal uygulamalar

c) Su kirliliğinin ölçülmesi ve izlenmesi

II – Gelir Artırıcı Etkinlikler

a) Küçük ölçekli sulama

b) Tarımsal teras ve bu teraslarda üretim

c) Tarımsal faaliyetlerde ürün çeşidinin arttırılması ve geliştirilmesi

d) Hayvancılığın, seracılığın, balıkçılığın ve arıcılığın geliştirilmesi

III – Eğitim ve Bilinçlendirme Çalışmaları Eğitimler ; doğal kaynakların korunması, tarımdaki verimliliğin artırılması, çiftçilerin inorganik gübre ve pestisit kullanımı ve organik tarım teknikleri konularında olacaktır.

IV – Kurumsal Kapasitenin Güçlendirilmesi Proje ; tehlikeli atıklar ve nitrat direktifi, iyi tarımsal uygulamalar kodu ve organik tarım için destek verecektir.

Türkiye'de Çölleşme

Teknik olarak Türkiye'de çöl bulunmamaktadır, ancak, iklim faktörleri ve insan etkileri nedeniyle, Konya-Karapınar, Iğdır-Aralık ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi çölleşme tehlikesi altındadır. 

Türkiye arazisinin %65'i dikkatli kullanılmadığı taktirde çölleşme sorunu oluşabilecek kurak/yarı kurak ve yarı nemli iklim tesirindedir. Türkiye erozyon ve çölleşme ile en fazla mücadele eden dünyadaki 5 ülkeden biridir. İç Anadolu bölgesi özellikle Konya-Karapınar dünyada çölleşme açısından aşırı/çok hassas alan olarak kabul edilmektedir.

Türkiye BM'nin Çölleşme ile Mücadele sözleşmesini 1994 yılında imzalayıp, 1998 yılında onaylamıştır. Bu konuda Çölleşmeyle Mücadele Ulusal Eylem Planı hazırlanmış, 2011 Yılında Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü kurulmuştur.